informeel INFORMATIEMAGAZINE VAN HET PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN
Els De Schepper tuiniert tegen stress Brandweermannen in opleiding
Bert Kruismans over Oost-Vlaamse humor
07
THUIS VOOR EEN BEELD
08
13
16
DE MOESTUIN VAN ELS DE SCHEPPER
BRANDJE BLUSSEN
BAKWORKSHOP HERFSTVAKANTIE
COLOFON Oost-Vlaanderen Informeel verschijnt 4 keer per jaar en wordt uitgegeven door het provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Verantwoordelijke uitgever: gedeputeerde Alexander Vercamer, Gouvernementstraat 1, 9000 Gent. Coรถrdinatie: dienst Communicatie van de Provincie Oost-Vlaanderen.
INHOUD
ROMEINEN IN VELZEKE Het pam Velzeke heeft er een complex bij, met tentoonstellingszalen, educatieve ruimtes, een restauratieatelier en a rcheologische depots. In het weekend van 15 en 16 oktober wordt dit gebouw feestelijk geopend en dat in het bijzijn van onze voorouders, krijgers uit de Ijzertijd en Romeinse legionairs. Er strijken namelijk verschillende groepen acteurs op het terrein neer, die je een levendige inkijk geven in het leven van deze historische figuren. Zie hoe de prehistorische mens werktuigen en vuur maakte, bezoek een Romeins kamp en woon een gladiatorengevecht bij, … Realistischer dan dit kan bijna niet. Verder zijn er ook glasblazers en pottenbakkers van de partij, worden de brood- en rookoven aangestoken, kan je allerlei instrumenten uitproberen en … het nieuwe complex bezoeken. Alle activiteiten zijn gratis. pam Velzeke, Paddestraat 7, 9620 Velzeke 09 360 67 16, www.pam-ov.be/velzeke
21
HALLOWEEN
18
© Jef Boes
17
PUYENBROECK DE GAVERS HET LEEN
BERT KRUISMANS AAN HET WOORD
RENOVATIEADVIES AAN HUIS
Realisatie: f-twee uitgeverij (fotografie cover en pagina 11: Johan Martens) Aanvraag van een gratis abonnement via 0800 94 808 of info@oost-vlaanderen.be
3
beleef voel doe mee proef... Fietsostrades
Nieuw neerhof
Vijf Vlaamse provincies bouwen aan 2 400 kilometer fietssnelwegen die hun steden met elkaar zullen ver binden. Van zodra het netwerk klaar is, kan je fietsen van Oostende tot in … Hasselt. Je herkent deze ‘fietso strades’ aan een gemeenschappelijk logo: een witte F op een blauwe, afgeronde driehoek. Van de 110 routes zijn er ondertussen al 61 in gebruik. Een kaart daarvan is te vinden op www.fietssnelwegen.be
Vallen vossen je kippen lastig? In Puyenbroeck in Wachtebeke is een nieuw neerhof voor pluimvee waar je kan zien hoe je kippen tegen vossen beschermt. Om te voorkomen dat vossen, hermelijnen en bunzingen indringen, is het neerhof voorzien van een afsluiting van 2,5 meter hoog en een betonplaat onderaan zodat roofdieren de draad niet kunnen ondergraven. Behalve 25 kippensoorten zitten er 15 duivenrassen, 5 soorten eenden en Vlaamse ganzen in het nieuwe neerhof, met een aangepast hok voor elk. www.puyenbroeck.be
Uit voor een prikje Wil je gratis naar een concert, een tentoonstelling, …? Op www.oost-vlaanderen.be/gratisaanbod kan je alle gratis provinciale activiteiten vinden. Daar kan je ook intekenen op de digitale nieuwsbrief. Wil je liever de papieren brochure ‘Uit voor een prikje’ thuis ontvangen? Neem contact op via 09 267 75 43 of communicatie.welzijn@oost-vlaanderen.be. www.oost-vlaanderen.be/gratisaanbod
4
De Doos gaat open In De Doos kan veel. Repetities voor een fanfare, training in gevechtssport, een eetfestijn … De nieuwe polyvalente zaal in het provinciaal domein De Gavers in Geraards bergen staat klaar voor iedereen die een (groot) dak boven het hoofd zoekt voor een activiteit. De eerste reservaties lopen al binnen. Je kan het gebouw boeken via gavers@oost-vlaanderen.be of op 054 41 63 24. www.degavers.be
Win! Informeel geeft 3 duotickets weg voor 'Red mij', de nieuwe zaalshow van Els De Schepper op woensdag 29 maart 2017 in Theaterzaal Nova in Wetteren. Wedstrijdvraag: Welke vergeten groenten groeien in de moestuin van Els de Schepper? Stuur je antwoord voor 24 oktober door via de antwoordkaart of info@oost-vlaanderen.be. De winnaars van de vorige wedstrijd zijn: Heidi Neukermans uit Aalst, Bethy De Smedt uit Sint-Gillis-Waas, Jan Mertens uit Merelbeke, Alphonse Hofman uit Drongen, Monique Seymortier uit Zottegem, Anita Van Puymbroeck uit Temse.
Ruimtelijke planning in je buurt Stel: in je buurt wordt een oude fabriek gesloopt. Wat gebeurt er met die site? En kan je meepraten over de toekomstplannen? Als de Provincie Oost-Vlaanderen betrokken is bij de planning, kan dat zeker. De stand van zaken van alle ruimtelijke planningprocessen is online terug te vinden op een digitale overzichtskaart, samen met wie je kan contacteren bij verdere vragen. Een vimeo-filmpje legt uit hoe je als buurtbewoner bij de planning betrokken wordt. ruimte.oost-vlaanderen.be vimeo.com/167390938
Deejays welkom Mixen als een echte dj doe je op de dj-tafel Fono in provin ciaal domein De Gavers in Geraardsbergen. Je hoeft zelfs geen cd’s mee te brengen: je legt gewoon je telefoon die muziek afspeelt op de tafel en de muziek wordt versterkt live overgenomen. De dj-tafel staat in een rustig hoekje van het domein, zodat dj’s zich naar hartenlust kunnen uitleven. Het gebruik is gratis, reserveren niet nodig. www.degavers.be
5
UITGEKNIPT
1 3
2
100%
4
5
OOST-VLAANDEREN Doedingen uit eigen streek: leuk, gezond en vooral authentiek.
1
2
3
4
5
BOLLEN EN BIJEN
RUITERROUTE
LOOPOMLOOP
MTB-ROUTE
HOEVEZUIVEL
De Provincie verdeelt opnieuw gratis pakketjes krokusbollen om in het najaar te planten. De krokussen vormen in het voorjaar de eerste voedselbron voor de bijen die de winter doorkomen. Je kan de krokusbollen van 3 tot 14 oktober afhalen in jouw gemeente of stad, zolang de voorraad strekt.
Vanaf zondag 13 november kunnen ruiters een nieuwe weg inslaan: de Damsloot Ruiterroute Destelbergen. Je kan kiezen uit drie bewegwijzerde lussen van 15, 21 en 32 kilometer, respectievelijk 53, 60 en 56% onverharde paden. Vertrekplaatsen: manege Artevelderuiters of manege Llyda Stables.
In Kruibeke wordt op 16 oktober een nieuwe mountainbikeroute geopend. Op de groene lus rijd je 21,5 kilometer op dreven en kerkwegels de Kruibeekse polder in. De blauwe lus telt 28 kilometer en gaat via Kallebeek Veer en de Scheldedijken richting Rupelmonde.
Wist je dat veel Oost Vlaamse boeren een eigen winkeltje hebben waar je zuivelproducten kan kopen die gemaakt zijn met de melk van hun eigen dieren? Melk, yoghurt, choco mousse, platte kaas, boter, … Het assortiment is groot, en het is eens iets anders dan een bezoek aan de supermarkt.
Surf naar www.oost-vlaanderen.be/ bijen voor meer info.
Download de route op www.oost-vlaanderen.be/ ruiterroutes of vraag een papieren exemplaar bij de dienst Sport, 09 267 76 15.
Er openen twee nieuwe loopomlopen, op 8 oktober in het Muziekbos in Ronse en op 16 oktober in het Drongengoedbos in Knesselare. De eerste telt één lus van 5,3 kilometer. De tweede heeft drie lussen van 4,2, 6,3 en 8,8 kilometer. In het Muziekbos moet je rekenen op redelijk wat hoogteverschillen. In het najaar van 2016 opent nog een derde omloop door het Liedermeerspark in Merelbeke.
6
Je vindt alle routes op www. vlaamseloopomlopen.be.
Download de route op www.oost-vlaanderen.be (tik ‘mountainbike’ in het zoekvenster), een papieren exemplaar kan je bij de sportdienst van Kruibeke aanvragen op 03 740 02 54 of sportdienst@kruibeke.be.
Surf naar www.lekkeroostvlaams.be, tik ‘lekker zuivel’ in het zoekvenster en je krijgt alle hoeves op een rijtje.
NEGEN METER HOOG
Zo groot als een huis. Dat is het meest re cente werk van John van Oers. Voorlopig staat het nog als een miniatuurtje uit ijzer draad in zijn atelier in Borgerhout, maar de gemeente Herzele wil de versie van negen meter hoog. Een huis dat bedoeld was voor de sloop, zal plaats maken voor het beeld met een doorgang naar het cultureel centrum en het kunstwerk. Van Oers: “Je ziet ook een gedeelte van de kelder, alsof het uit de
grond is getrokken en terug neergezet. En je kan er dwars door heen kijken. Wat zou er in dit huis gebeu ren? Huizen zijn me taforen voor de mens, ze vertellen veel over onze mensensoort.” Wat vertelt dit huis over zijn bewoners? John van Oers wiegt even heen en weer om over die vraag te tobben. “Dat zal ik nu eens niet vertellen. Ruimte voor interpre tatie is belangrijk en een beeld mag iets mysterieus hebben. Een huis is een basis
behoefte voor elke mens en is universeel. Of het nu een iglo is, of een hut, of een Vlaamse koterij. Maar wat er zich in afspeelt wordt bepaald door je eigen perceptie en fantasie.” Van Oers (49) werkte de voorbije jaren rond gebouwen, huizen, kamers. Het eigen ou derlijk huis komt vaak terug. Het verwerken van een traumatische jeugd? “Maar helemaal niet! We waren een heel gewone familie en ik had een zeer gelukki ge jeugd. Met ouder worden denk je daar vaker aan terug. Er zit nostalgie in mijn werk, maar dat hoef jij zelf
er niet in te vinden. Maak gerust je eigen verhaal.” Herzele kreeg het werk van de Provin cie via de wedstrijd ‘Een thuis voor een beeld’, waarbij de Provincie een kun stenaar selecteert en de Oost-Vlaamse gemeenten de kans geeft zijn werk te ‘adopteren’. “Een geweldige for mule. Herzele heeft heel wat inspannin gen gedaan om die wedstrijd te winnen. Dan weet je, ze willen dit écht. Het krijgt een goeie thuis.” Meer werk van John Van Oers staat tentoon tot 8 oktober in de g alerij Ruimte Morguen, Waalse Kaai 21-22 in Antwerpen. www.oost-vlaanderen.be/ thuisvooreenbeeld
7
PÉPÉ ZOU ER FIER OP ZIJN Een uit de hand gelopen hobby, noemt Els de Schepper haar moestuin. En het ideale antistress middel voor de actrice, zangeres, schrijfster en cabaretière. “Als ik met mijn handen in de aarde wroet, voel ik de stress zo in de grond wegstromen.”
Binnenkort leent Els de Schepper haar bekende vuurrode krullen en franke teut aan een marketingcampagne voor Oost-Vlaanderen. Woonde de grande dame van het Vlaamse cabaret dan niet in Antwerpen? “Ik heb er twintig jaar gewoond, aan Park Spoor Noord. Een fantastische buurt, maar ik had er alleen een dakterras en ik begon de buiten te missen. Daarom ben ik teruggekeerd naar Zele, waar ik geboren en opgegroeid ben. Ik kocht er het huis van mijn overleden opa.”
Ladderpompoenen Back to the roots: het heeft haar leven ingrijpend veranderd. Els gaf haar grootvaders moestuin meteen een tweede leven. “Ik heb er zoveel toffe kinderherinneringen aan. We speelden in de boomgaard of raceten rond in een kar met houten wielen. Ik heb de boel opgeruimd, de houten banken hersteld en een tuinhuis in elkaar getimmerd. En dan ben ik beginnen planten. Noem het, en ik heb het. (lacht) In de serre groeien tomaten, aubergines, pepers, paprika’s en komkommers. Buiten heb ik prei, broccoli en vergeten groenten als pastinaak 8
en aardpeer. Ik kweek zelfs witloof. Pépé zou er fier op geweest zijn, zei mijn vader.” Els is een creatieveling met zotte invallen. Dat zie je in haar hof. Bij haar groeien de pompoenen naar boven. “Die dingen slingeren zich overal tussen en door. Daarom heb ik een paar ladders in elkaar getimmerd. De pompoenplanten leid ik tussen de sporten naar boven.”
Spitten en vloeken Een moestuin is vandaag even trendy als een koffiebar vol baardige hipsters. Voor we zelf de spa in de grond steken: is dat niet wreed moeilijk, zo’n groentetuin? “Bah nee”, schokschoudert Els. “Soms mislukt er eens iets. Door het natte voorjaar waren mijn patatten rot en mijn tomaten ziek. Dat is de natuur. Als tuinier moet je je aanpassen. Volgend jaar verhoog ik mijn tomatenbedden, zodat alles beter draineert. In het voorjaar steek ik er een uur of vijf per week in. Ik heb gelukkig vrienden die een handje toesteken als ik zelf het te druk heb. De oogst delen we of we vullen de diepvries. Maar het liefst eet ik mijn groenten s upervers.
GROENE VINGERS
NOTEER ALVAST IN JE AGENDA ZADEN OP REIS Appels, bessen, noten, … Op deze tentoonstelling, van 1 oktober tot en met 4 december in Het Leen bij Eeklo, geven ze al hun geheimen prijs. Op 4 december om 9.30 uur komt professor Paul Goetghebeur, directeur van de Plantentuin van de Universiteit Gent, spreken. Voor de voordracht moet je inschrijven op www.hetleen.be/inschrijven/ hetleen-natuurlijk.
EETBARE PLANTEN Ontdek allerlei eetbare planten in het bos en het arboretum van Het Leen bij Eeklo tijdens een gratis gegidste wandeling op zondag 20 november om 9.30 uur. Schrijf je wel op voorhand in op www.hetleen.be/ inschrijven/hetleen-natuurlijk.
BOS- EN HOUTBEURS De gratis bos- en houtbeurs op zondag 2 oktober, van 10 tot 17 uur in Het Leen bij Eeklo, is het evenement bij uitstek voor elke bos- en natuurliefhebber. Er zijn demonstraties, wandelingen en nog veel meer om bij te leren over het bos en wat je zoal met hout kan doen. Info: www.bosenhoutbeurs.be.
FLORA OP HET LAM GODS De gebroeders Van Eyck schilderden 75 plant- en bloem soorten op het Lam Gods. Het boek ‘Een wonderbaarlijke tuin. Flora op het Lam Gods’ neemt ze stuk voor stuk onder de loep. Je kan het voor 12 EUR kopen in het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster, Vrouwebroersstraat 6 in Gent, aan het onthaal van PAC Zuid, Woodrow Wilsonplein 2 in Gent, of bestellen op www.oost-vlaanderen.be/ lamgods.
9
NOTEER ALVAST IN JE AGENDA
“Soms mislukt er eens iets. Dat is de natuur.”
NATUURSTUDIEDAG Wil je meer weten over de natuurprojecten in de provincie? Op zaterdag 3 december, van 9 tot 16.30 uur, vindt er in het auditorium De Schelde in het PAC Zuid, Woodrow Wilsonplein 2 in Gent, een natuurstudiedag plaats. Meld je aan op www.oost-vlaanderen.be/ natuurstudiedag.
KAAIHOEVE
Een bloemkool vers uit de grond: die smaak is onvergelijkbaar.” Dat ze vers en gezond eet, vindt Els belangrijk. Maar haar hof is in de eerste plaats een manier om haar kop fris te houden. “Vier jaar geleden kreeg ik een stevige burn-out. Dat bestond toen ook al, maar het was nog niet zo in de mode. (lacht) Het heeft veel tijd en zelfonderzoek gevergd om daaruit te raken. Tuinieren helpt om mijn mentaal evenwicht te behouden. Als je stress of frustratie voelt, moet je bewegen. Anders zet het zich allemaal vast in je lijf. Een tip: tijdens het spitten haal ik me iemand voor de geest die ik eens goed zijn vet zou willen geven. In combinatie met een paar goede vloeken kan dat wonderen doen!” 10
Ken je de natuurtuin van De Kaaihoeve in Zwalm? Er is een blotevoetenpad, een speeldernis, wilgenhutten, klimbomen en een boomstammenmikado. Je kan er ook op schattenjacht met een GPS. www.dekaaihoeve.be
DIEREN VAN BIJ ONS
Zin om zelf groenten te kweken? Els de Schepper en groenjournalist Angelo Dorny leggen in het boek ‘De hofhelden in de moestuin’ haarfijn en met veel humor uit hoe je dat aanpakt. Ook de Moestuinwijzer legt je uit hoe je een moestuin begint. Deze brochure is gratis en kan je bestellen op www.oost-vlaanderen.be/ landbouw (zie rechterkolom) of 09 267 86 79.
Deze tentoonstelling zet oude inlandse dierenrassen in de kijker en vertelt waarom het belangrijk is om ze in stand te houden. Vanaf 4 oktober reist de expo langs verschillende bibliotheken, kijk op www.oost-vlaanderen.be/ dierenvanbijons.
RED MIJ Els de Schepper geeft als ‘Tant’Els’ ook lezingen over haar moestuin en andere hobby’s. Vanaf 1 oktober toert ze door Vlaanderen met haar nieuwe show ‘Red mij’. Je vindt alle info op www.elsdeschepper.be.
ONDERWIJS
Provinciaal Instituut Vlaamse Ardennen in Oudenaarde
DE EERSTE SCHOOLDAG Begin september stonden duizenden Oost-Vlamingen vol spanning aan de poorten van de provinciale scholen. Kinderen, tieners én volwassen cursisten, aan de start van een nieuw schooljaar. De provinciale scholen leggen de nadruk op technisch, beroeps- en buitengewoon onderwijs. Daarnaast heeft de Provincie een netwerk van centra voor volwassenenonderwijs. De Provincie Oost-Vlaanderen telt een twintigtal onderwijs instellingen, die vaak in meerdere gemeenten actief zijn.
Provinciaal Technisch Instituut in Eeklo
Een overzicht vind je op www.provinciaalonderwijs.be
Provinciale School voor Buitengewoon Lager Onderwijs 'De Zeppelin' in Zelzate
Provinciale School voor Buitengewoon Lager Onderwijs 'Claevervelt' in Buggenhout
Provinciaal Technisch Instituut in Eeklo
Provinciaal Centrum Volwassenenonderwijs Dender en Schelde
11
DE VERTELLERS
VAN DUVELS & TOVENARESSEN Geen tv, geen internet, geen sociale media: hoe hielden de mensen zich vroeger in hemelsnaam bezig? Simpel: ze kropen wat dichter bij het vuur en vertelden verhalen. “Samen naar een vertelling luisteren, dat creëert een band”, vindt Veerle Ernalsteen. Samen met haar collega’s van TcollectiefvertelT brengt ze Oost-Vlaamse volksverhalen naar een bib in je buurt.
Veerle Ernalsteen, TcollectiefvertelT
12
Verteller, hoe word je dat eigenlijk? “Ik ben altijd dol geweest op verhalen. Als kind had ik een boek met oude sprookjes, de originele versies. Over Doornroosje die in haar slaap zwanger gemaakt wordt en twee kinderen krijgt. Haar schoonmoeder beveelt haar kok om moeder en kroost te vermoorden en als maaltijd te bereiden. Uiteindelijk gooit de prins zijn moeder in een slangenkuil. Daarna neemt hij drie dagen rouw in acht, want ‘je moeder blijft toch je moeder’. (lacht) Intussen ken ik duizenden verhalen. En ik kan er tweehonderd vertellen.” Wat heeft een simpele vertelling dat televisie en internet niet hebben? “Samen naar een verhaal luisteren, creëert een band. Als verteller zie je hoe de luisteraars reageren, ook onderling. Die interactie heb je niet wanneer je televisie kijkt of internet. Elke vertel sessie - zelfs al brengen we hetzelfde verhaal - is anders, spontaan, persoonlijk.” Dit is de 14de editie van de Regiovertelsessies. Welke verhalen krijgen we deze keer te horen? “Dit keer inspireren we ons op Oost-Vlaamse legenden en volksvertellingen. Die wisselen we af met anekdoten over de gemeente of de streek. Over hoe
de Wafelput in Nazareth zijn naam gekregen heeft, bijvoorbeeld. Nee, ik verklap niks! Je zal moeten afkomen.” (lacht)
Jullie hebben negen vertelsessies klaar, voor kinderen en voor volwassenen … “Die voor kinderen heten ‘Van zwarte honden, duvels en tovenaressen’. Eén verhaal gaat over Kludde de watergeest. Je ziet hem niet, maar hij springt op je rug en je voelt zijn pels en hoort zijn gehijg. Een visser bakt hem een poets, maar het wordt poets wederom poets …” De vertelsessies voor volwassenen kregen een andere titel mee: ‘Moet ge nu wat weten!’ “Daarin komen onder andere de witte madammekes aan bod, spookachtige gedaantes die ‘s nachts mannen belagen. Die wezens worden traditioneel met mist geassocieerd. Waar ik ben opgegroeid, kon de mist heel dik worden. Soms kwam er een witte muur op ons af, met nevelslierten die er als grijpende armen uitzagen. Dan zei mijn oma altijd: Pas maar op, dat zijn de witte dames die je komen pakken.”
De Regiovertelsessies zijn gratis. Reserveren doe je bij de bib zelf. Je vindt alle info op www.oost-vlaanderen.be/regiovertelsessies.
BRANDJE BLUSSEN Vuur spuit uit een lekke gasleiding, je bent blind van de rook, adrenaline raast door je hoofd. Maar Luc De Wilde, opleidingsdirecteur van PAULO brandweeropleidingen in Desteldonk noemt het gewoon een ‘warme oefening’. “Hoe meer warme oefeningen, hoe beter we de Oost-Vlaamse brandweermannen voorbereiden op het echte werk.” 13
PROPERE BRANDJES Vorig jaar passeerden meer dan 6 000 cursisten langs de brandweerschool. Die komen niet alleen uit de reguliere brandweerkorpsen, maar ook uit de bedrijfsbrandweer – grote bedrijven hebben tegenwoordig een eigen interventiedienst. De eerste opdracht: een flink vuur aanleggen in de brandhal. Luc De Wilde: “In deze brandhal met rookafzuiging steken we een box in brand. We gebruiken een brandstof die lijkt op kerosine en minimaal vervuilt. Als we hout in brand steken, is dat ook altijd zuiver hout. Oud tuinhout of meubilair moet je hier niet meebrengen.” (lacht)
Een ‘redding op hoogte’: geen wolkenkrabber is te hoog. BRANDWEERMAN MET MANDJE Patiënten liggen niet altijd netjes op straatniveau klaar. Hoe evacueer je een persoon uit een flatgebouw of een kraanbestuurder uit zijn torenkraan? Luc De Wilde: “Dat leren brandweerlieden in de opleiding ‘redding op hoogte’. De patiënt wordt in een brancard gelegd en weggetakeld, terwijl de brandweerman ernaast zweeft. In Oost-Vlaanderen zijn er verschillende posten met een reddingsteam en het nodige materiaal om deze zeer belangrijk klus tot een goed einde te brengen.”
Een instructeur (in oranje overall) brengt de fijne kneepjes van het poederblussen bij.
220°C IN HET OEFENHUIS Hoe vaak het oefenhuis al gebrand heeft? Luc De Wilde is de tel kwijt geraakt. Een brand in dit oefenhuis is een van de meest geduchte trainingen onder brandweerlui. “We kunnen de temperatuur in de oefenwoning opstoken tot 220°C. De cursisten krijgen adembescherming en een briefing, en gaan dan samen naar binnen om slachtoffers te zoeken en brandhaarden te blussen. Goed oefenen maakt de overstap naar je eerste echte brand minder moeilijk. Het enige verschil is dat een echte brand onvoorspelbaar is.”
In vol ornaat klaar voor de brand in de oefenwoning. 14
OPLEIDING
OEFENEN IN DE HAVEN
In de havenzone heeft niemand last van vuur of rook.
In Oost-Vlaanderen houden meer dan 3 000 brandweerlieden zich klaar om ter hulp te schieten. 650 zijn beroeps, de rest is vrijwilliger. Wespennesten, water in de kelder, een verkeersongeval met een klemzittende passagier en vooral veel soorten vuur. Dat vraagt heel wat expertise. Luc De Wilde (directeur brandweeropleiding): “Elke brandweerman volgt opleidingen en nascholingen in de brandweerschool in Desteldonk, in de havenzone. Daar kunnen we ongestoord oefenen met vuur en rook. Recent is de opleiding tot gewone brandweerman hervormd. Die duurt nu dubbel zo lang als vroeger, met meer warme oefeningen en andere technische vaardigheden.”
7 SPEEL-NIETMET-VUURTIPS 1 Installeer rookmelders in je woning. Die maken een schril geluid als ze rook detecteren. In Vlaanderen zijn rookmelders verplicht in nieuwbouw en na een verbouwing met bouw vergunning.
2 Als je zelf een brandje blust, bel dan achteraf toch altijd de brandweer, via 100 of 112. Die zal controleren of de brand wel degelijk helemaal uit is.
3
VIER OP EEN RIJ IN PAULO De brandweeropleiding deelt het opleidingscentrum in Desteldonk met de politie opleiding en de opleiding dringende geneeskundige hulpverlening (DGH). Daarnaast is er ook nog de Bestuursopleiding in Gent. Annemie Moons (directeur Onderwijs en Vorming): “De Provincie heeft deze vier opleidingen, waarvan er drie nog vzw’s waren, vorig jaar samengebracht in één nieuw vormingscentrum, PAULO. Dat is kort voor Provinciale Academie voor Urgentiediensten en Lokale Overheden. Met die overkoepelende structuur willen we de samenwerking tussen de verschillende opleidingen en korpsen bevorderen.” www.paulo.be
Waag zelf hoogstens één bluspoging. Mislukt die, bel dan 100 of 112 en laat het aan de specialisten over.
4 Voor wie het nog niet wist: gooi nooit water over brandend frietvet. Dan ontstaat er een gevaarlijke steekvlam.
5 Haal een branddeken in huis. Die haalt de zuurstof weg, waardoor het vuur dooft. Werkt goed bij een in de fik staande friet ketel, barbecue, gourmet, …
6 Vervelend, een barbecue, kachel of haard die maar niet wil branden. Spuit toch nooit brandversneller in de kolen of het hout. Een kleine vonk wordt een steekvlam.
7
Jonge agenten oefenen in de open schietstand van de politieopleiding.
Reinig de schouw één keer per jaar, zeker als je vaak stookt en veel harshoudend hout gebruikt. Hoe meer roetaanslag, hoe groter de kans dat dit roet vuur vat.
15
Versgebakken Het Provinciaal Molencentrum Mola biedt bakworkshops voor kinderen aan, bijvoorbeeld voor een verjaardagsfeest je. Op woensdagnamiddag en zaterdag, tijdens schoolvakanties kan dat ook op andere weekdagen. De kinderen bakken broodjes of koekjes met meel uit de provinciale molens en zoveel mogelijk ingrediënten uit de biologische land bouw. Ze zeven, mengen en kneden alles zelf, en leren al doende het onder scheid tussen meel en bloem, tussen wit en volkoren brood. Als toemaatje krijgen ze pannenkoeken, een stuk fruit en een drankje, en mogen ze een wind molentje knutselen of – bij mooi weer – buitenspelen. Een workshop duurt 3,5 uren en kost 105 EUR. Er is plaats voor maximum 15 deelnemers. Lijkt je leuk? Reserveer voldoende op voorhand via mola@oost-vlaanderen of 09 342 42 40. Ook scholen kunnen een bakworkshop aanvragen, contacteer Mola voor meer informatie.
16
COLUMN
De Provincie Oost-Vlaanderen tot uw dienst GOUVERNEUR JAN BRIERS 09 267 80 25 kabinet.gouverneur@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: voorzitter van de deputatie, commissaris van de federale regering (integrale veiligheid), voorzitter provinciaal veiligheidoverleg, commissaris van de Vlaamse regering voor o.a. lokale besturen
GEDEPUTEERDE GEERT VERSNICK (OPEN VLD) 09 267 82 43 geert.versnick@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/versnick Bevoegdheden: buitenlandse betrekkingen, economie, ICT en e-Gov, juridische aangelegenheden, ruimtelijke planning GEDEPUTEERDE PETER HERTOG (SP.A) 09 267 82 35 peter.hertog@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/hertog Bevoegdheden: energie, mobiliteit, onderwijs, recreatiedomeinen, waterbeleid GEDEPUTEERDE JOZEF DAUWE (CD&V) 09 267 82 42 jozef.dauwe@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/dauwe Bevoegdheden: archiefbeleid, cultuur en erfgoed, erediensten en vrijzinnigencentra, middenstand, milieubeleidsplanning GEDEPUTEERDE HILDE BRUGGEMAN (OPEN VLD) 09 267 82 55 hilde.bruggeman@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/bruggeman Bevoegdheden: interne kwaliteit, patrimonium, personeel en organisatieontwikkeling, ruimtelijke vergunningen, sport GEDEPUTEERDE EDDY COUCKUYT (CD&V) 09 267 81 72 eddy.couckuyt@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/couckuyt Bevoegdheden: gezondheid, ontwikkelings samenwerking, toerisme, welzijn en jeugd, wonen PROVINCIEGRIFFIER ALBERT DE SMET 09 267 80 00 provinciegriffier@oost-vlaanderen.be inzage@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: inzage in bestuursdocumenten, hoofd van het personeel, voorzitter managementteam PROVINCIERAADSVOORZITTER GREET DE TROYER 09 267 81 02 greet.de.troyer@oost-vlaanderen.be Bevoegdheden: leidt de zittingen van de provincieraad
© Jef Boes
GEDEPUTEERDE ALEXANDER VERCAMER (CD&V) 09 267 82 33 alexander.vercamer@oost-vlaanderen.be www.oost-vlaanderen.be/vercamer Bevoegdheden: woordvoerder, communicatie, financieel beheer, interbestuurlijk beleid, gemeente en OCMW, landbouw en plattelandsbeleid, toezicht polders
HUMOR EN WETENSCHAP Bert Kruismans
Ik ben een gezegend mens. De speling van het lot zorgde ervoor dat ik mijn dagelijks brood niet hoef te verdienen in het zweet des aanschijns, maar dat ik het mag doen in de spotlights van het theater. En wel met humor! Ik kan deze job aan iedereen aanbevelen. Het is fijn om je te laten drijven op de kleine of grote lach van het publiek. En je wordt er ook een stuk wijzer van, van die humoroptredens. Ze zijn bijna een sociologische studie waard. Vlaanderen is niet groot, maar kent heel wat verschillen. Dat heeft 20 jaar on the road me wel geleerd. Het publiek in de, nu ja, grote steden reageert helemaal anders dan de Vlamingen van het platteland. In de stad mag het allemaal wat scherper. Tenzij je in een universiteitsstad speelt. Dan ligt de politieke correctheid snel op de loer. En dan is er nog het verschil tussen de provincies. Limburgers zijn stil maar luisteren aandachtig. West-Vlamingen reageren afwachtend maar eens de lach weerklinkt, wordt het een feest. En de Oost-Vlamingen? Hun reacties zijn zeer divers. Langs de Dender met zijn vele afstammelingen van textielarbeiders mag de humor rauw zijn, en volks. Die van Geraardsbergen, Ninove en Aalst kunnen wel tegen een stootje. Idem dito voor Zelzate. Als je in Deinze speelt, voel je dat West-Vlaanderen niet veraf ligt. En in Oudenaarde reageren ze dan weer zoals die van Wetteren. Is het een toeval dat beide aan de Schelde liggen? Mijn ervaring is dat de Vlaamse dialecten zich langs de rivieren verplaatsen. Luister ’s aandachtig naar het taaltje van Aalst en Geraardsbergen of dat van Oudenaarde en Wetteren. Zou het kunnen dat het gevoel voor humor dezelfde weg langs het water heeft afgelegd? Ik stel voor dat enkele slimme mensen zich daar maar ‘s stevig over buigen.
17
RENOVATIEADVISEUR OP DE KOFFIE Steven Van Hecke heeft een mooie job. Hij wordt voortdurend op de koffie gevraagd. Als renovatieadviseur trekt hij van huis tot huis. Elke Oost-Vlaming kan op hem en zijn collega’s een beroep doen. Het renovatieadvies is een initiatief van het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen. Renovatieplannen? Vraag eerst raad aan de renovatieadviseur.
“Elke Oost-Vlaming heeft recht op betrouwbaar advies”
M
eer dan 2 000 Oost-Vlamingen maakten de afgelopen vijf jaar gebruik van renovatieadvies. Vroeger moest je je hiervoor verplaatsen. Tegenwoordig komt de expert (een medewerker van de MilieuAdviesWinkel) naar jou toe. En dat maakt een enorm verschil, vindt renovatieadviseur Steven Van Hecke. “Ter plaatse zie ik dingen die je op een plan niet ziet. Je leert de mensen, hun woonsituatie en hun wensen echt kennen.”
De juiste volgorde
Gedeputeerde Jozef Dauwe
18
De volgorde van die wensen moet Steven soms wat bijsturen. Een nieuwe verwarmingsketel bijvoorbeeld heeft weinig zin als je woning niet of onvoldoende geïsoleerd is. Wat is dan de beste volgorde om je huis energiezuinig te renoveren?
“Eerste werk is het warmteverlies beperken, door je dak correct te isoleren en isolerend glas te steken. Zorg ook voor degelijke ventilatie. Is dat allemaal in orde, dan kies je voor een geschikte verwarmingsinstallatie.” Bart van der Bracht verhuisde anderhalf jaar geleden naar een vrijstaande woning uit 1958, in Geraardsbergen. Hij verzamelde offertes van aannemers, maar wilde graag objectief advies. Dat kreeg hij van de renovatieadviseur. “Het dak bleek gelukkig al behoorlijk geïsoleerd. Binnenkort worden de spouwmuren gevuld met isolatiemateriaal en laten we nieuwe ramen met ventilatieroosters plaatsen. Uiteindelijk hebben we gekozen voor aluminium in plaats van PVC. En we laten ook de rolluiken weghalen, omdat die tocht binnenlaten. Dankzij de goede raad van de renovatieadviseur sta je als leek steviger in je schoenen wanneer je een aannemer aanspreekt.”
Waarde van je woning Na het huisbezoek van de renovatieadviseur krijg je een verslag met een concreet stappenplan. Dat renovatieadvies is gratis in 53 Oost-Vlaamse gemeenten, in de overige
RENOVATIEADVIES
BESPAAR JAAR NA JAAR NA JAAR
QUICK-SCAN OP BIS-BEURS Het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen staat met een stand op de BISbeurs (8 tot 16 oktober). Je bent er welkom voor een quick-scan. Breng je verbouw- of bouwplannen mee, en een expert geeft je objectief advies over energiezuinig bouwen, zuinige en efficiënte ventilatie en verwarming, … De quick-scan duurt ongeveer 20 minuten en is gratis. Je moet wel inschrijven via www.bisbeurs.be > gratis advies > duurzaam renoveren. Wie zich inschrijft, krijgt een gratis duokaart voor de beurs!
Zuiniger omspringen met energie laat zich meteen voelen op je bankrekening. Hoeveel precies je bespaart na een renovatie is sterk afhankelijk van je huis. Deze besparingen zijn gemiddelden, gebaseerd op het verbruik in Oost-Vlaamse woningen.
DAKISOLATIE 447 EUR per jaar
ENERGIEZUINIGE RAMEN 300 EUR per jaar
CONDENSATIEKETEL 230 EUR per jaar
ZONNE PANELEN
MUURISOLATIE 471 EUR per jaar
HOE INSCHRIJVEN Via
www.bouwwijs.be/ renovatieadvies Er wordt snel daarop een afspraak met jou gemaakt.
12 gemeenten betaal je 68 euro. Het Steunpunt Duurzaam Wonen en Bouwen van de Provincie Oost-Vlaanderen is de initiatief nemer en neemt de factuur, samen met de gemeenten en de Europese Unie, voor haar rekening. “Elke Oost-Vlaming heeft recht op betrouwbaar, objectief advies”, vertelt gedeputeerde Jozef Dauwe. “De adviseurs komen geen bepaald merk promoten. Ze stellen gewoon hun expertise ter beschikking en dat is zeer welkom, want energiezuinig verbouwen en bouwen blijft een complex verhaal. Maar gelukkig zijn deze investeringen geen weggegooid geld. Niet alleen daalt je energie factuur, je eigendom stijgt tegelijk in waarde. De energieprestaties van een woning zullen in de toekomst alleen maar belangrijker worden.” Het duurzaam renovatieadvies aan huis past in de plannen van de Provincie Oost- Vlaanderen om ‘klimaatgezond’ te worden: tegen 2050 moet de uitstoot van CO2 in evenwicht zijn met wat de natuur kan opnemen én moet onze provincie bestand zijn tegen gevolgen van de klimaatverandering zoals overstromingen en droogte.
Meer dan tienduizend Oost-Vlamingen schreven zich in voor de eerste groepsaankoop zonne panelen van de Provincie. Dankzij het grote aantal deelnemers werd een prijs bekomen die ruim 20 procent onder de gangbare marktprijs ligt. Momenteel zijn reeds 1 902 plaatsbezoeken verricht en 78 installaties geplaatst. In de komende maanden komen er zeker nog zonnepanelen bij. Deze editie gemist maar wel interesse? Laat je gegevens achter op www.oost-vlaanderen.be/ zonnepanelen.
19
STREEKPRODUCTEN
JENEVER FESTIVAL Jenever maken zit ons in de genen: we doen het al meer dan 500 jaar. Op 26 en 27 november komt al die vakkennis samen op één plek: het Groot Vleeshuis in Gent. Filip Braeckman van Graanstokerij Braeckman in Oudenaarde: “Goede jenever maken, is een kwestie van vakkennis.”
© Frédéric Raevens
Filip Braeckman, Graanstokerij Braeckman
Meer info www.odeflander.be
20
Je bent een warme stoker. Wat betekent dat? “Vergelijk het met een warme bakker: we doen alles, van korrel tot borrel. We maken authentieke jenever, naar een receptuur uit de 16de eeuw. Mijn grootvader richtte de stokerij op in 1916, ik ben er 30 jaar geleden ingestapt. Dat was nochtans niet de bedoeling: ik ben bio-ingenieur van opleiding. Maar ze hebben me kunnen overtuigen.” (lacht) En, valt het wat mee? “Ja hoor. Ik vind het een uitdaging om te zoeken naar de lekkerste aroma’s en hoe we die best kunnen verkrijgen. Mijn opleiding komt daarbij goed van pas. Ik heb het gevoel dat er nog veel te ontdekken valt, en dat is voor mij een mooie uitdaging.” Wat is je eerste herinnering aan jenever? “Ik ben tussen de jeneverflessen grootgebracht. Het bedrijf lag naast ons huis. Toen ik 10 jaar was hielp ik mee met de dopjes op de flessen te zetten en etiketten te kleven met de papborstel. Ik herinner me ook de gezelligheid wanneer we de jenever bottelden, altijd in het gezelschap van vrienden en familie.”
Wat moeten we zeker proeven op het Jeneverfestival? “Een O’de Flander natuurlijk: de Oost-Vlaamse graanjenever met een alcoholgehalte van minimum 35 graden en lekker veel moutwijn erin. Een topproduct uit onze stokerij is de Authentic destilled grain jenever. Qua body kan je die vergelijken met een single malt whisky.” Whisky is heel populair nu, gin ook. Waarom maken jullie dat niet? “Jenever is een deel van ons erfgoed en ik vind het heel jammer dat het minder gedronken wordt. Maar we kunnen de trends niet negeren. Deze zomer hebben we dan ook onze eerste gin op de markt gebracht: Baldwin’s. Er zitten drie regionale kruiden in: kamille, vlierbloesem en engelwortel.” Gin zou ‘fout gelopen’ jenever zijn. Klopt dat? “Toen de Engelsen en Hollanders in de 17de eeuw tegen de Spanjaarden vochten, dronken ze zich moed in met jenever. Nadien probeerden de Engelsen het zelf te maken, met neutrale alcohol weliswaar, en noemden ze het brouwsel gin omdat ze jenever nogal moeilijk konden uitspreken.”
31.10
Huivernacht HALLOWEEN PUYENBROECK HET LEEN DE GAVERS
Geen bloed en gekrijs, wel veel mysterie tijdens de Huivernacht in Het Leen bij Eeklo. Tussen 19 en 21 uur maak je op een bijzondere manier kennis met het bos: luister naar het vleermuizenverhaal en de geheimzinnige muziek, proef een speciale hap, ontmoet harige boswezentjes en maak een tocht door het donker. Deelname is gratis, maar schrijf je wel in op www.hetleen.be/inschrijven/ hetleen-natuurlijk.
30.10
Fakkeltocht Het evenementeneiland van Puyenbroeck in Wachtebeke wordt omgetoverd tot een griezeleiland. In de namiddag is er voor kinderen een fietscross over een kerkhof, boogschieten, spookhuizen en griezel-gocarts, ‌ Om 18.30 uur is er een muzikaal vuurwerk en wanneer de avond valt, start een spannende fakkeltocht. Tickets kosten 6 EUR in voorverkoop (via het bezoekerscentrum van Puyenbroeck of Uitbureau, 09 233 77 88) en 8 EUR aan de kassa.
29.10
Bibberpaden In de Gavers in Geraardsbergen wordt het griezelen geblazen tijdens een wandeling van 4 kilometer rond de vijver. Je kan de wandeling vrij starten tussen 17.30 en 20 uur. Verwacht je aan vuurspektakel en griezelacts. De dappersten doen er nog een schepje bovenop door een bibberpad te nemen. Deze paden zijn niet geschikt voor jonge kinderen en rolwagengebruikers. Een ticket in voorverkoop kost 5 EUR (www.degavers.be, 054 41 63 24), een ticket aan de kassa kost 7 EUR.
21
beleef voel doe mee proef... 11 & 18 oktober, 8 november
Zorgberoepenrally
Tijdens de zorgberoepenrally’s ontmoeten vierdejaars TSO en BSO zorgverleners uit meer dan zestien organisaties, samen met docenten en studenten uit de zorgopleidingen. De rally’s vinden dit jaar plaats in Zottegem op dinsdag 11 oktober, in Dendermon de op dinsdag 18 oktober en in Eeklo op dinsdag 8 november, telkens van 9 tot 12 uur en van 13 tot 16 uur. Zottegem organiseert voor het eerst een gelijkaardig traject voor leerlingen uit de 3de graad ASO en zevendejaars TSO en BSO. Inschrijven doe je via je school. www.oost-vlaanderen.be/zorgberoepen
24/10, 10 & 22/11
Avondlezingen Europese experts In oktober en november kan je in het Provinciehuis, Gouvernementstraat 1 in Gent, komen luisteren naar economisch analist Steven Engels, Kris Pollet van de Europese Raad voor Vluchtelingen en Asielzoekers, en de ambassadeur van Hongarije: Olivér Várhelyi. Zij komen praten over Europa en de Europese Unie. De lezingen starten om 19 uur, om 20.30 uur wordt een drankje aangeboden. Schrijf je op voorhand in via de website www.oost-vlaanderen.be/avondlezingen. 09 267 70 17 (Informatiepunt Europa Direct)
17 november
Starter zoekt 1ste medewerker Die eerste medewerker aannemen is voor elke starter een grote stap, niet in het minst financieel. Op dit seminarie bespreekt een resem experten de steunmaatregelen die hiervoor bestaan en deelt een jonge starter zijn ervaringen. Inschrijven voor dit gratis seminarie in het Provinciehuis (Gouvernementstraat 1, Gent), georganiseerd door de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen, is verplicht via sofie.papeleu@erov.be. 22
www.erov.be
5 november
Cyclohelden De Waaslandcross, dit jaar de tweede wedstrijd van de Soudal Classics, speelt zich opnieuw af in Sint-Niklaas. Om 15 uur kan je de cyclohelden Wout Van Aert, Kevin Pauwels, Lars Van Der Haar en Tom Meeusen zich de benen van het lijf zien crossen. Maar het evenement start al om 9.30 uur met een reeks wedstrijden voor nieuwelingen en junioren, en voor de tweede maal zullen ook sporters met een beperking een wedstrijd rijden. Om 13.45 uur valt het startschot voor de elite dames.
© Jo De Coninck
Provinciaal domein De Ster, Lange Rekstraat 30, Sint-Niklaas www.waaslandcross.be
vanaf 27 november
Prenten in Roger Raveelmuseum Zelfs de grootste namen kozen ooit wel eens voor gedrukte prenten om hun kunst breed te verspreiden. Het Roger Raveelmuseum in Zulte brengt prenten samen uit meer dan vier eeuwen. Vanzelfsprekend zie je hier werk van Roger Raveel, maar ook van James Ensor, Francisco Goya, William Kentridge, Rembrandt van Rijn, ...
16 oktober
Roger Raveelmuseum, Gildestraat, Zulte www.rogerraveelmuseum.be
Het landschap rond de Abdij van Affligem kreeg mee vorm door de abdij en is nog steeds in volle ontwikkeling. Een gids neemt je mee op wandeling (vertrek 14 en 14.30 uur) door het landschap, loodst je langs de recente realisaties en vertelt wat er de komende jaren nog op stapel staat. Voor gezinnen starten er tussen 14 en 15 uur aangepaste wandelingen van 3 kilometer met speelse opdrachten. Heel de namiddag is er een vrijetijdsmarkt, streekproducten, muziek en animatie. De wandelingen zijn gratis, inschrijven niet nodig. Alleen wandelen kan ook, met de nieuwe wandelfolder ‘Ontdek het abdijlandschap’. Maar eerst is er om 11 uur een lezing in de abdijkerk met aansluitend een buffet (12,50 EUR). Hiervoor moet je wel inschrijven via happening2016@affligem.be of op 053 64 00 00.
Roger Raveel, z.t., 1971, ets © Marleen De Muer-Raveel
Wandelhappening in Affligem
Abdijstraat 6, Affligem www.oost-vlaanderen.be/gestroomlijndlandschap
vanaf 1 oktober
Twintig jaar in het Zuiden De tentoonstelling ‘Samenwerken Loont! Over de grenzen heen’ vertelt het verhaal van mensen uit Rwanda, Ecuador en de Filipijnen, drie landen die de Provincie Oost-Vlaanderen al 20 jaar ondersteunt. De tentoonstelling reist langs een hele reeks gemeenten: van 1 tot 15 oktober in Deinze, van 16 tot 22 oktober in Lovendegem, van 25 oktober tot 7 november in Laarne, van 11 tot 30 november in Erpe-Mere en van 19 tot 30 december in Assenede. In elke gemeente maak je kennis met de lokale internationale samenwerking. www.wereldcentrum.be/samenwerkenloont 09 266 99 71
23
VIJF REDENEN OM OOSTVLAANDEREN IN DE GATEN TE HOUDEN 1
De eerste schooldag zie p. 11
Schoolroutekaarten
Een schoolroutekaart toont je de veiligste route om naar school te fietsen. Momenteel zijn er 22, in 2017 komen er een tiental bij. Op www.oost-vlaanderen.be (tik ‘schoolroutekaart’ in het zoekvenster) kan je ze downloaden. Liever een p apieren exemplaar? Neem contact op met de dienst Mobiliteit op 09 267 45 09 of mobiliteit@oost-vlaanderen.be.
2
Molendag
Wil je wel eens zien hoe een molen werkt? Hoe die er van binnen uitziet? Dat kan tijdens de Oost-Vlaamse Molendag op zondag 2 oktober, van 10 tot 18 uur. Er zijn gratis rondleidingen, maaldemonstraties en typische lekkernijen op de koop toe. www.oost-vlaanderen.be/molamolens
3
Museumnacht
Tijdens de Gentse Museumnacht brengen duizenden mensen een nachtelijk bezoek aan de Gentse musea. Dit jaar zijn dat er tien: het Provinciaal Cultuurcentrum Caermersklooster doet namelijk voor de eerste keer mee. Spring op donderdag 1 december dus zeker ook hier eens binnen, het is gratis voor iedereen. www.caermersklooster.be
De Provincie maakte een reeks radioen televisiespotjes waarin Els de Schepper en Bert Kruismans - voor de gelegenheid omgedoopt tot Els Eigen en Bert Wijs - raden wat Oost- Vlamingen eigen en wijs vinden aan Oost-Vlaanderen. De spotjes spelen op Radio2, de regionale televisie en in de bioscoop, maar kan je ook vinden op www.oost-vlaanderen.be.
5
MTB-kalender
De Oost-Vlaamse mountainbike kalender herfst/winter 2016-2017 geeft je weer heel wat inspiratie voor in- en ontspannende mtb-tochten. Wens je deze handige kalender met 84 toertochten te ontvangen, mail dan naar sport@oost-vlaanderen.be en je krijgt hem gratis toegestuurd. Of raadpleeg de kalender op www.oost-vlaanderen. be/mountainbikekalender.
© Jef Boes
Eigen & Wijs
© Mola
4
Contact Gratis infolijn: 0800 94 808 www.oost-vlaanderen.be Provincie Oost-Vlaanderen @oost_vlaanderen