Jarenlang lag het keurig opgeslagen op het Bildt. Stapels foto’s van de kerk, de school, de dorpsstraten. Documenten van graven, trouw- en doopregisters, brieven en krantenadvertenties. Stambomen van families Tuinhof, Joostema, Post of Miedema. Generatie op generatie verbonden aan Minnertsga.

Sinds deze week is de historie van het dorp weer thuis. Amateurhistorici Aalzen de Haan en Gerryt Bouma, betrokken bij Minnertsga Vroeger, brachten de archiefstukken die vanaf 1985 lagen opgeslagen in de bibliotheek van Sint Annaparochie over naar MFA Doarpsfinne. ,,Alles is wer te plak”, zegt Bouma tevreden.

Niet wegraken of in een kelder belanden

Toen Minnertsga bij de gemeentelijke herindeling van 1985 bij de gemeente Het Bildt werd ingedeeld, ontstond een dorpsarchief dat later onderdeel werd van het Bildts Dokumintasysintrum (BDS). Vrijwilligers uit verschillende dorpen verzamelden en ordenden historisch waardevolle documenten en foto’s die zorgvuldig werden bewaard in de archiefruimte van de bibliotheken van Sint Annaparochie en Minnertsga.

Toen vier jaar geleden Het Bildt opging in de nieuwe gemeente Waadhoeke, werd BDS onderdeel van Bildts Aigene. Deze stichting richt zich specifiek op de eigen taal en cultuur van Het Bildt. Minnertsga valt daar buiten. Reden om het archief los te koppelen. ,,Us doarp past dêr eins net mear tusken”, zegt Bouma die samen met De Haan scherp was op wat er met de stukken zou gebeuren. ,,Wy ha as hoeders op de hjouwerkiste sitten”, zegt hij. ,,Wy moatte net ha dat ús guod yn in kelder bedarret of weirekket.”

De ramp van Minnertsga

Dat het nu terug is en veilig ligt opgeborgen in een eigen ruimte in de mfa, maakt de historische mannen ,,tige bliid.” Maandag haalden ze dozen vol documenten op en richtten ze de kasten in. Er zitten bijzondere dingen bij, zegt Bouma. Topstuk is wat hem betreft een logboek met 200 foto’s van wat hij ,,de ramp fan Minnertsgea” noemt; de verwoestende brand van de Meinardskerk op 4 juni 1947, dit jaar 75 jaar geleden. Het hart van de gemeenschap stond in lichterlaaie. De kerk werd verteerd door vlammen, de klok stortte naar beneden en scheurde, alleen kale muren bleven staan.

Architect Baard uit Leeuwarden maakte een uitgebreid verslag van de herbouw van de kerk in 1951-1955. Het boekwerk kwam twee jaar geleden boven water bij het ordenen van het kerkelijk archief.

Afgeranseld met ‘keallepoaten’

Een eureka-momentje voor de dorpshistorici, want de geschiedenis van de kerk en het dorp zijn vervlochten. Minnertsgasters hebben er zelfs hun bijnaam aan te danken. In de kerktoren zit een deurtje dat naar het zogenoemde ‘hûnegat’ gaat, een cel die is uitgespaard in de 2,65 meter dikke muur. Hierin sloten de Minnertsgaster vroeger misdadigers op en ranselden hen af met ‘keallepoaten’, knuppels gemaakt van kalverpoten.

Dit soort weetjes en verhalen zijn allemaal terug te vinden op de site van Minnertsga Vroeger, dat eeuwen geschiedenis toegankelijk heeft gemaakt. Stamboomspeurders kunnen zoeken op naam en precies terugvinden in welke map informatie te vinden is over oerpake of -beppe. ,,It komt netsjes op it skerm wêr’t it te finen is. Wy ha alles ynfentariseare.”

Bouma en consorten willen graag nog meer informatie verzamelen en zijn benieuwd naar nieuwe verhalen. Op gezette tijden zitten ze in de documentatieruimte en verwelkomen graag bezoekers die meer weten over de historie of inwoners van weleer. ,,Sa kinne we it noch kompleter meitsje.”